Con chị đã dùng kim chọc nát cổ tay vào lúc đêm khuya. Nó không muốn sống với một khuôn mặt dị dạng...
[Tráo đổi sinh mệnh]
***
Tôi nhớ về ký ức xa xưa, những sóng gió của một thời cơ cực….
Là nỗi bi thương, là sự hoang mang, là bóng tối đổ xuống cuộc đời…
Là sợ hãi vô độ trong kiếp người lầm lạc, là tuyệt vọng quẫy đạp trong đầu…
Vậy mà cũng đã nhẹ cánh nơi nào. Chỉ còn những ám ảnh khiến dòng máu của tôi chẳng thể đỏ tươi. Tối thẫm như vẫn phủ bóng của một thời mất mát.
***
Mẹ hồi trẻ có nhiều nhẫn vàng bốn số. Không phải của người đàn ông nào mua tặng. Mẹ chẳng có đàn ông, mẹ chỉ có hai đứa con nhỏ và một đống việc buôn bán phải tính toán đến điên đầu ở cái vùng đầu đèo hỗn tạp. Nhẫn vàng là tài sản mẹ tích lũy cho cuộc đời mình và hai đứa nhỏ.
Tháng, một hai lần mẹ mở khóa hòm lấy ra cái bọc vải bỏ thêm vào một chiếc nhẫn tròn xoe. Mỗi lần như thế hai đứa con lại đòi đổ cái bọc ra đếm xem có bao nhiêu vòng tròn. Thằng anh đếm được đến 20 thì dừng, con em thì chỉ mới biết đến số 10. Chẳng lần nào chúng đếm được hết những khoen tròn vàng chóe trong bọc cả.
Mẹ bị chồng bỏ rơi. Thằng anh đủ tuổi để biết rằng ba bỏ đi. Con em lại cứ đinh ninh chỉ mình mẹ đẻ ra nó từ đằng nách. Thời gian nhà không có đàn ông chỉ kém tuổi con em một năm. Mẹ vượt qua nỗi cơ cực để chăm lo cho hai đứa nhỏ sung sướng. Thoáng chốc con em đã học gần xong lớp một.
Người đàn ông cũ trở về trong cuộc sống mới của ba mẹ con. Thằng anh ôm vai bá cổ và tíu tít gọi “ba”. Con em xì môi chạy ra bậu cửa ngồi chơi với mấy chú cún. Mẹ băn khoăn liệu có nên tha thứ cho sự bội phản, chắp vá lại những gì đã vỡ nát?
***
- Sao ông ta ở nhà mình mãi thế mẹ? – Con em hỏi với vẻ khó chịu.
- Đó là ba con mà…
- Ông ta chẳng nuôi được con ngày nào cả. Con không nhận đâu. Mẹ đuổi ông ta đi đi. – Con bé mới 7 tuổi mà giọng điệu y như bà cụ non
Mẹ chỉ biết thở dài với đứa con gái non nớt nhưng suy nghĩ sớm trưởng thành trước tuổi.
***
- Mình à, tôi có rất nhiều mối làm ăn, nhưng thiếu vốn… – Người đàn ông cũ lấp lửng.
- Tôi nuôi 2 con chả lúc nào dư tiền được. – Mẹ sẵng giọng.
- Tôi không muốn gia đình ta sống nghèo khổ. Giá như mình giúp tôi vay mượn được ở đâu thì hay quá…
- Để tôi nghĩ đã!
Mẹ và người đàn ông cũ biết nhau từ thời niên thiếu. Hơn hai chục năm tan hợp vài lần. Mỗi lần bập vào ông ta cuộc đời mẹ lại bị hạ xuống vài nấc thang. Mẹ sợ tin ông ta lần nữa sẽ lại tiệm cận với đói nghèo. Nhưng có thể ông ta đã thay đổi…
***
- Cái này tôi vay của người ta! – Mẹ đưa cả bọc những khoen tròn vàng chóe cho người đàn ông.
- Mình giỏi thật! Tốt quá… tốt quá… – Người đàn ông xuýt xoa đầy thỏa nguyện.
- Tôi cũng sẽ trông coi việc làm ăn của ông. – Vẻ mặt mẹ đầy cương nghị.
- Có mình tham gia thì càng tốt chứ sao. – Có vẻ như người đàn ông thực sự muốn lo cho cái gia đình này.
***
- Mẹ ơi! Sao anh không về? – Con em dứt khỏi cơn khóc, mếu máo hỏi với đôi mắt sưng húp.
- Con ơi, sao con nhẫn tâm bỏ mẹ bỏ em mà đi… – Mẹ ôm đứa con gái trong lòng giọng cũng lạc đi, tuyến lệ kiệt quệ.
- Con sống khôn chết thiêng hãy phù hộ cho ba, cho mẹ, cho em con nhé! – Người đàn ông cầm 3 que nhang cắm vào bát hương nhỏ, lầm rầm khấn vái.
Thằng anh bị sốt rét ác tính, đã mất sau một tuần nằm viện. Xóm giềng ai cũng thương tiếc, nhìn thằng bé rõ khôn và ngoan. Có lẽ giời không có hưởng phúc.
***
Mẹ mang bầu, khi thằng anh mất thì cái thai đã được hai tháng. Lúc bụng nổi lên, mẹ yêu cầu người đàn ông gom tiền lại để lo ngày sinh nở. Ông ta bối rối, khoái thác nhiều lần rồi cuối cùng huỵch toẹt: Số vốn ấy bị thua lỗ hết rồi. Mẹ nổi máu nóng, mẹ làm ầm lên. Mẹ mới mất con, giờ mất tiền và mất luôn cả chút niềm tin cỏn con vào người đàn ông của cuộc đời mình.
Khi một con thú bị cắn, nó nhe nanh vuốt ra phản kháng hoặc bỏ chạy. Người đàn ông hết ngọt nhạt, cũng chẳng nhẫn nhịn gì nữa. Ông ta phủi tất, ông mặc kệ người đàn bà đang lồng lộn lên với những mất mát đớn đau do mình gây ra, ông trốn đến một nơi để không phải nghe những lời đay nghiến. Yên thân mình. Đàn ông vừa bạc vừa nhược.
Mẹ thấy mình đã già rồi còn dại. Vác bụng chửa, dắt đứa con nhỏ dại đi tìm người đàn ông đốn mạt, kiện tụng ầm ĩ, rốt cuộc chỉ nhận được tờ giấy nợ có xác nhận của tòa án. Ngày đó vàng chỉ khoảng một trăm, cả thảy ông ta nợ mẹ hơn bốn triệu. Nhưng ông ta lấy đâu ra tiền trả ngay cho mẹ? Ông ta quay lưng với máu mủ của mình, hét vào mặt mẹ với vẻ khốn nạn: “Tiền, tiền, tiền,… Bà chỉ biết có tiền thôi à?”.
***
- Lúc con đi học gặp ông ta đứng bắt xe ở dốc đèo, thấy con ổng quay mặt đi, con cũng tỉnh bơ đi ngang qua ổng – Đứa con gái giờ đã lên lớp năm, vừa nhai cơm vừa kể.
Mẹ buông đũa, lòng quặn lại: “Thằng đàn ông nhìn thấy con mình mà lại quay mặt đi thì có ra gì…”. Mẹ tán gia bại sản bao lần vì lão đốn mạt ấy rồi. Con em ngày xưa bây giờ thành chị, nó có thêm một em gái đã 3 tuổi. Mẹ vẫn chưa nhận được bất cứ đồng nào từ lão cả. Từ ngày cầm tờ giấy nợ, mẹ tìm lão theo hạn đòi tiền nhưng cấm khi nào gặp được, lão trốn như trốn thần chết. Rồi ý nghĩ “Quên món nợ ấy đi sống cho thanh thản” giúp mẹ bám víu vào những điều khác tạo dựng cuộc sống tốt hơn.
Mẹ chuyển về quê sống, dứt đứt những manh mối với lão đàn ông tệ bạc. Lão có chết mẹ cũng chẳng cho hai đứa nhỏ để tang. Con chị chưa bao giờ gọi lão một tiếng “Ba!”. Con em sẽ chẳng cần biết mặt cha nó là ai. Chúng không cần. Lão không xứng đáng.
***
- Ui sời! mẹ toàn hứa không à! Bao nhiêu lần nói mua vàng cho bọn con đeo mà có thấy đâu! – Con em xị mặt ra, cầm chổi phẩy phẩy chiếu lệ cái nền nhà.
- Thế nên mày đừng để mẹ dụ khị chứ! – Con chị ngồi bên cửa sổ mặt lạnh như băng.
- Khổ quá! Tao cũng muốn lắm nhưng nuôi bọn mày rồi lấy đâu ra tiền nữa. – Mẹ nhăn nhó giải thích.
- Thì mẹ đừng có hứa này nọ nữa…
Mẹ chạnh lòng nhớ đến bọc vàng hồi trẻ, nhớ đến những cơ cực, tráo trở, nhớ đến sự mất mát, suy sụp. Con chị giờ đã vào đại học, thỉnh thoảng mới về nhà như một vị khách lạ. Con em được cưng quá nên lười biếng và hay cãi, muốn nó làm cái gì cũng phải dụ dỗ.
- Mày chịu khó học và nghe lời mẹ đi, chị ra trường có việc làm ổn định sẽ mua vàng cho mày đeo – Mỗi lần đi khỏi nhà con chị lại dặn dò con em như thế – Chị không hứa lèo như mẹ đâu!
Nghe nói thế mẹ cũng chỉ cố ngồi cười hềnh hệch. Mẹ già rồi, hai đứa con cũng đã lớn tướng. Khổ những đứa con – cứ phải trưởng thành trước tuổi. Khổ thân mẹ nữa – cũng phải già trước tuổi.
***
Con chị ra trường. Về thăm nhà bằng xe bốn bánh với một anh chàng không đẹp trai nhưng khá trẻ. Hàng xóm xì xào: Yêu thằng xấu xấu nhưng nhà nó giầu là được rồi.
Vài tháng sau con chị lại về trên một chiếc bốn bánh đẹp hơn, nhưng người đàn ông đi cùng tuổi đã trung niên. Con chị lôi con em vào buồng đưa cho một chiếc nhẫn kèm tờ hóa đơn, dặn: “Nhớ phải ngoan đấy nhé!”. Trước khi đi con chị dúi cho mẹ một cục tiền: “Mẹ tự đi mua một sợi dây chuyền đi”, rồi nó kiêu sa ngồi lên chiếc xế hộp đi mất.
Đã lâu lắm mẹ mới được chạm đến vàng, ánh vàng lấp lánh ma thuật. Vàng lạnh tanh nhưng làm những mạch máu của mẹ như ấm nóng lên. Hàng xóm lại xì xào: Chắc con bé đấy cặp kè với đại gia để kiếm chác… Mẹ tức, mẹ khó
chịu, người ta ghen tỵ với đứa con gái xinh đẹp tài giỏi của mẹ đấy mà. Sống ở quê ai cũng muốn cào bằng tất cả.
[center]
***
Mẹ nhận được tin con chị nằm viện. Tất tả lên thành phố thăm con. Khuôn mặt nó băng trắng toát. Bác sỹ nói nó bị phỏng nặng vì nồng độ axit quá đậm đặc, giương mặt chắc chắn bị biến dị thê thảm. Mẹ lờ mờ hiểu ra cơ sự, song hỏi gì nó cũng không nói. Tối con chị đưa cho mẹ chiếc túi xách, nói mẹ giữ gìn kỹ lưỡng, để lo cho nó, cho tuổi già của mẹ và cho con em nữa. Mẹ mở chiếc túi ra trong có một bọc vải rút dây nằng nặng, vài chục chiếc khoen tròn vàng ánh ken nhau trong đó. Mẹ khóc dấm dứt:
- Con ơi, con à, sao con dại dột vậy, sao con phải làm như thế. Mẹ bằng này tuổi đầu rồi sống được mấy nỗi…
- Con muốn được như ngày xưa, cùng mẹ, cùng anh ngồi đếm những vòng tròn dưới ánh đèn dầu. – Con chị khó nhọc nói từng từ – Mẹ, con nhớ ngày xưa, con nhớ anh…
Mẹ chỉ còn biết khóc hu hu như trẻ nhỏ.
***
Hỏa táng con xong mẹ câm lặng ôm bình tro trở về quê. Con chị đã dùng kim chọc nát cổ tay vào lúc đêm khuya. Nó không muốn sống với một khuôn mặt dị dạng. Nó đã luôn kiêu hãnh về vẻ đẹp của mình. Sinh mệnh của nó đã dùng để đánh đổi một góc ký ức mờ xa. Đứa con thứ hai rời xa mẹ chỉ vì một sự tương hợp sai lầm.
Mẹ nói dối họ hàng, xóm giềng rằng con chị chẳng may gặp tai nạn giao thông. Nó ra đi vì ông trời không cho hưởng phúc. Nó mãi mãi là đứa con ngoan của mẹ. Và mẹ sợ sẽ lại có những vết hằn thật sâu trong ký ức của đứa con gái út vừa tuổi thiếu nữ non nớt.
Mẹ chỉ còn duy nhất một đứa con.